Kurumsallaşma denince genelde Batı ülkeleri akla gelir. Oralarda kurulmuş asırlık şirketlerden örnekler verilir. Ve bizde bunların olmaması büyük bir eksiklik olarak gösterilir. Oysa gözden kaçırdığımız bir gerçek var. Bizde çok daha eski ve köklü kurumlar mevcut. Bugün pek farkında olmasak da, kurumsallaşmanın alası bizim medeniyetimizde yaşanmış. İslam medeniyetinde kurulmuş olan vakıfları biraz incelediğiniz zaman bunu çok net bir şekilde görüyorsunuz. Esasen vakıf anlayışını dünyaya hediye eden de bizzat İslam medeniyetidir.
Yeryüzündeki bilinen en eski vakıf, aynı zamanda en eski mabet olan Kabe‘dir. Bunu Hz. İbrahim vakfetmiştir. Peygamber efendimiz Medine‘deki yedi parça mülkünü vakfetmiştir. Bu güzel gelenek daha sonra İslam toplumunda yaygınlaşmaya başlamış ve bugüne kadar sayılamayacak kadar çok vakıf eser ortaya çıkmıştır. Bu eserleri yakından incelediğimiz zaman ise İslam medeniyetinin ruhunu ve inceliğini çok iyi anlıyorsunuz. Okul, hastane, köprü, yol, cami, aşevi, han, kervansaray… Bunlar çok yaygınlaşan ve adeta sıradanlaşmış vakıflar. Ama hiç kimsenin aklına gelmeyecek detaylar üzerine vakıflar kurulmuş ki, İslam’ın inceliğini orada görüyorsunuz.
İşte bunlardan bazıları: İflas eden tüccarlara yardım vakfı, Sokak hayvanlarına ekmek veren vakıf, kızlara çeyiz hazırlayan vakıf, duvar yazılarını silen vakıf, kadın sığınma evi vakfı, bulaşıcı hastalıkları tedavi vakfı, israfı önleyen vakıf, deniz kazazedelerine yardım vakfı, fakirlerin vergisini ödeyen kadın vakfı, tohum saklayan vakıf, şehir estetiğini koruyan vakıf, misafirhane yapan vakıf, yol güvenliğini sağlayan vakıf, öğrencilere piknik yaptıran vakıf, yetimlere yazlık elbise alan vakıf, kışın abdest alanlara sıcak su temin eden vakıf, çevreyi güzelleştiren vakıf, kaldırımları tamir ettiren vakıf, ilkokul öğretmenlerine sigarayı yasaklayan vakıf, köleleri evlendiren vakıf, helalleşme vakfı, güvercinhane yaptırtan vakıf, leylekleri koruyan vakıf, Müslim ve gayrimüslime mezar yaptıran vakıf, güzel yazı öğreten vakıf.
Bunlar aynı zamanda İslamda estetik veya muhafazakar sanat olur mu diyenlere de ithaf olunur. Bu vakıflarla ilgili detayları merak edenler, Vakıflar Genel Müdürlüğü tarafından yayınlanan “Tarihte İlginç Vakıflar” adlı esere başvurabilirler.
(Kemal Çiftçi, Mayıs 2012)
Yeryüzündeki bilinen en eski vakıf, aynı zamanda en eski mabet olan Kabe‘dir. Bunu Hz. İbrahim vakfetmiştir. Peygamber efendimiz Medine‘deki yedi parça mülkünü vakfetmiştir. Bu güzel gelenek daha sonra İslam toplumunda yaygınlaşmaya başlamış ve bugüne kadar sayılamayacak kadar çok vakıf eser ortaya çıkmıştır. Bu eserleri yakından incelediğimiz zaman ise İslam medeniyetinin ruhunu ve inceliğini çok iyi anlıyorsunuz. Okul, hastane, köprü, yol, cami, aşevi, han, kervansaray… Bunlar çok yaygınlaşan ve adeta sıradanlaşmış vakıflar. Ama hiç kimsenin aklına gelmeyecek detaylar üzerine vakıflar kurulmuş ki, İslam’ın inceliğini orada görüyorsunuz.
İşte bunlardan bazıları: İflas eden tüccarlara yardım vakfı, Sokak hayvanlarına ekmek veren vakıf, kızlara çeyiz hazırlayan vakıf, duvar yazılarını silen vakıf, kadın sığınma evi vakfı, bulaşıcı hastalıkları tedavi vakfı, israfı önleyen vakıf, deniz kazazedelerine yardım vakfı, fakirlerin vergisini ödeyen kadın vakfı, tohum saklayan vakıf, şehir estetiğini koruyan vakıf, misafirhane yapan vakıf, yol güvenliğini sağlayan vakıf, öğrencilere piknik yaptıran vakıf, yetimlere yazlık elbise alan vakıf, kışın abdest alanlara sıcak su temin eden vakıf, çevreyi güzelleştiren vakıf, kaldırımları tamir ettiren vakıf, ilkokul öğretmenlerine sigarayı yasaklayan vakıf, köleleri evlendiren vakıf, helalleşme vakfı, güvercinhane yaptırtan vakıf, leylekleri koruyan vakıf, Müslim ve gayrimüslime mezar yaptıran vakıf, güzel yazı öğreten vakıf.
Bunlar aynı zamanda İslamda estetik veya muhafazakar sanat olur mu diyenlere de ithaf olunur. Bu vakıflarla ilgili detayları merak edenler, Vakıflar Genel Müdürlüğü tarafından yayınlanan “Tarihte İlginç Vakıflar” adlı esere başvurabilirler.
(Kemal Çiftçi, Mayıs 2012)
Hiç yorum yok:
Yorum Gönder
Yüksekten bakar ise Gönül yüksekte gezer, dem-be-dem yoldan azar, Dış yüzüne o sızar,içinde ne var ise...
Değerli yorumlarınız için çok teşekkürler...